Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ülkesi Akdeniz ülkeleri içerisinde benzersiz emlak yatırım imkanları sunarak ön plana çıkar ve tapu çeşitlerinden birisi olan eşdeğer koçanlı ne demek? gibi sorular yatırım yapmayı düşünenler tarafından sıklıkla sorulur.
Ev, ticari mülkler ve arsalarda fiyatların benzer olan ülkelere kıyasla oldukça daha uygun olması, kısa emlak edinme süreleri, döviz emlak ve kira fiyatlarına sahip olması nedeniyle yatırımcıları cezbeden bir unsura sahip olan KKTC’de birçok kişi gayrimenkul satın almak ister.
Kıbrıs bölgesinde gayrimenkul yatırımı yapmak adına araştırmalarına başlayan kişilerin en merak ettiği konuların başında tapu koçan türleri ile eşdeğer koçanlı tapu kavramları gelir.
Koçan Nedir?
Koçan kavramı KKTC içerisinde tapu anlamına gelir ve bir mülkün detayları ile beraber sahibini belirtmekte olan resmi bir evrak şeklinde insanların karşısına çıkar. Kuzey Kıbrıs bölgesinde üç farklı koçan türü bulunur. Bunlar;
Türk Koçanı: Türk koçanlı emlak gayrimenkulleri 1974 senesi öncesinde Türk kökenli ya da yabancı ülke vatandaşları mülkiyetinde olan mülkler olarak bilinir.
Eşdeğer Koçan: Eşdeğer koçanlı emlak gayrimenkulleri, 1974 senesi sonrasında Güney Kıbrıs’ta yer alan mülklerini bırakarak Kuzey’e göç etmiş olan Kıbrıslı Türklere daha öncesindeki mal ve mülklerine karşılık olarak verilen mülklerdir.
Tahsis Koçan: Tahsis koçanlı emlak gayrimenkulleri, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti tarafınca çeşitli sebeplerle verilmiş olan mülklerdir.
Eşdeğer Koçanlı Nedir?
1974 senesinin sonrasında Güney kısımda yer alan gayrimenkullerini terk etmiş ve Kuzey kısmına göçmüş olan Kıbrıslı Türklere o bölgede sahip oldukları mülklere karşılık olarak verilen gayrimenkuller eşdeğer koçanlı olarak tanımlanır. Bu koçan çeşidi Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti devleti tarafınca kişilere garanti edilmekle beraber, uluslararası hukuk temeli çerçevesinde Güney’de yer alan eşdeğer mallar ile garanti altına alınmıştır.
Eşdeğer Koçanlı Emlak Gayrimenkulleri Satın Alınır Mı?
Bütün koçan çeşitlerine sahip olan gayrimenkuller gibi eşdeğer olarak tanımlanan koçan türüne ship mülkler de Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti devleti tarafından garantisi altına alınmıştır.
Bu nedenle bütün koçan çeşitleri gibi eşdeğer koçan çeşidi de oldukça güvenilir bir yatırım imkanı sunar. Eşdeğer koçanlı bir apartman dairesi, konut, villa ya da ticari mülk satın almayı düşünen kişiler koçan türleri içerisinde ayrım yapmadan güvenle satın alım işlemlerini gerçekleştirebilirler. Kıbrıs'ta yatırım işlemi yapmak için bir çok neden vardır. Bunlardan en önemlisi gayrimenkul alımının oldukça kolay bir şekilde hayata geçirilmesidir.
Eşdeğer Koçan ile Gayrimenkul Satın Almak Güvenilir Mi?
Devlet tarafınca verildiği için güvenilir olarak kabul edilen eşdeğer koçanlı tapu içerisindeki karışıklıklarla uğraşmak istemeyen kişiler en temiz tapu türü olarak Türk koçanlı tapu çeşidini tercih edebilirler.
Çünkü bu tapu türü hali hazırda adanın kuzey kısmında yer alan ve bu bölgede mülk sahibi olan Türkler ve yabancılara verilmiş tapu türüdür. Yeni yapılmış olan konutlara da Türk tapusu verilir.
Eşdeğer koçanlı tapu, Türk koçanlı tapunun ardından en güvenilir tapu çeşidi sayılsa da bazı belli başlı açmazları bulunur. Kuzey kesiminde alınan bir konutun güney kesiminde bir karşılığı çıkmayabilir. Kuzey tarafta alınmış olan mülkün güneydeki karşılığı olacak mülk çoktan satılmış olabilir.
Kıbrıs'ta En Güvenilir Koçan Hangisidir?
Kıbrıs'ta yatırım yapmak isteyenler için en güvenilir tapu çeşidi Türk koçanlı tapu olarak bilinir. Çünkü diğer iki tapu türünde bir takım bazı açmazlar olduğu bilinir. Uluslar arası alanda geçerliliği olan Türk koçanlı tapunun Kıbrıs’taki en sağlam ve en güvenilir geçerli tapu olmasından dolayı bir çok kişi Türk koçanlı tapu seçeneğini tercih eder.
Zaten Kıbrıs bölgesinde ev alacak olan kişilerin eski evler yerine yeni yapılan konut projelerini tercih etmeleri her bakımdan daha avantajlıdır. Güvenilir tapu garantisi ile beraber mükemmel lokasyonlarda yer alan ve kira geliri ile beraber kendini amorti edecek olan lüks konutlar almak bu açıdan mümkün olur.
Kıbrıs'ta Koçan Türlerinin Farkları Nedir?
Kıbrıs bölgesinde yer alan koçan türlerinin her biri kendi içerisinde yasal açıdan farklı imkanlara sahiptir. Tapunun içerisinde yer alan nitelikler gayrimenkulün sahipliği hakkında da bilgi verir.
Kıbrıs'ta yer alan tapu türleri içerisinde bulunan birçok faktör kimi zaman geri plana atılsa da ileriki dönemlerde değişebilecek faktörler ile birlikte her birinin avantajlı olduğu söylenebilir. Bu açıdan koçan türleri arasında ciddi farklılıklar söz konusu olur.
Kıbrıs'ta Gayrimenkul Alırken KDV Ödeme
Bu vergi türü aksi açıklanmadığı sürece gayrimenkulün alıcısı tarafından %5 oranlı olarak ödenir. Eğer satıcı konumundaki kişi profesyonel kar amacı güden bir firma değil ve gerçek kişi ise ikinci el arazi ve konut alımları kapsamında KDV ödenme durumu söz konusu değildir. KDV ödemelerinin yanı sıra tapu devir harcı ödemeleri de söz konusu olur.
Aksi açıklanmadığı sürece %6 oranlı olarak bu ödeme de alıcı tarafından gerçekleşir. Ancak alıcı olan kişi kar amacı gütmeyen ve amatör konumda olan bir alıcı ise sadece bir defaya mahsus olmak üzere %50 indirimli şekilde %3 oranında tapu devir harcı ödeyebilme imkanına sahip olur. Sonraki satın alım işlemlerinde ise tapu dairesinin onaylamış olduğu bedel üzerinden %6 oranında vergi ödemesi yapılır.
Kıbrıs'ta Konut Kredisi Seçenekleri Nelerdir?
Sabit faizli konut kredisi olarak bilinen kredi türü ile Kıbrıs'ta gayrimenkul alımı için kredi çekebilmek mümkün olur. Sabit faizli olan konut kredisinde, kredi alımı esnasında ilan edilen faiz oranı vade sonuna kadar değişiklik göstermeyerek sabit ödeme imkanı sunar. Aylık ödemeler bu açıdan bakıldığında sabit kalır.
Sabit faizli olan konut kredisi genelde 120 aya kadar verilir ancak bazı bankalar bu vade süresini 180 hatta 240 aya kadar uzatabilir. Alınmak istenen kredi tutarının tamamına kredi veren banka kurumları var olsa da genellikle kredi kullanım oranları satın alınacak gayrimenkulün %70-%75’i aralığında bulunur.
Kıbrıs'ta Kat İrtifakı Koçanı Nedir?
Kuzey Kıbrıs bölgesinde Kat Mülkiyeti ve Kat İrtifakı Yasası çıkarılmış ve bu husus kapsamında tamamlanmamış, hatta henüz başlanmamış ancak bütün izinleri devletten alınmış ve bununla beraber tapu kütükleri açılmış olan inşaatlardan gayrimenkul almak isteyen kişilere “Kat İrtifak Koçanı” verilmesini öngörür.
Alıcı kişi kat irtifakını almış olduğu binayı bankaya ipotek gösterir ve parasını alır. Gerektiği durumlarda müteahhite bu para verilip inşaatın tamamlanması sağlanır. Ancak müteahhit konumunda yer alan kişi hiçbir zaman kat irtifakı sahipleri olan kişilerden izinsiz hiçbir şey yapamaz. Müteahhit inşaatın yapılacağı araziye ipotek koyamaz. İpotek koyulması durumunda hiç kimseye satamaz. Kat İrtifak Hakkı bu hakkı elde etmiş olan kişilerden başkasına verilmez.
Eşdeğer Koçanlı Gayrimenkul Alımında Bilinmesi Gerekenler
Kıbrıs'ın ikiye bölünmesi ile beraber arada yer alan tampon bölgeden eşdeğer koçanlı tapu ile gayrimenkul alımı yapabilmek söz konusu değildir. Kuzey Kıbrıs'ta alınmış olan eşdeğer koçanlı bir gayrimenkulün Güney kesimindeki değeri aynı olmayabilir.
Bu gibi durumlar eşdeğer koçanlı gayrimenkul satışlarında bazı sorunların çıkmasına neden olur. Kıbrıs'ın hem güney hem de kuzey kesiminde yaşam koşulları refah içinde olduğu için yatırımcılar bu bölgelerde ciddi yatırımlar yapmaya başlamıştır.
Özellikle Kıbrıs'ın kuzey kesiminde herkesin bir ev alma hakkı bulunduğu için bölge üzerinden vatandaşlık alabilme işlemleri de kolaylaşmıştır. Lüks otelleri ve eğlenceli gece yaşamı ile turistik bir bölge olan Kuzey Kıbrıs'ta işsizlik oranı da nerdeyse sıfıra yakın olduğu için bir çok kişi bu bölgede yeni bir hayat kurmaya karar verir.
