Kuzeyinde Türkiye'nin, doğusunda levantın, güney kısmında Mısır'ın ve batısında Yunanistan'ın yer alması ile bilinen Kıbrıs'ta ilk kimler vardı? Sorusuna yanıt arayan birçok kişi bulunur. Deniz komşusu olarak Akdeniz bölgesinin en büyük üçüncü adası olan Kıbrıs, tarih boyunca birçok uygarlığın bölgede hüküm sürmesinin ardından 1960 yılı ile beraber bir devlet haline bürünmüştür ve günümüze gelindiğinde en büyük siyasi krizlerden birine de ev sahipliği yapar. Kıbrıs’ın yıllardır paylaşılamayan bir ada olduğu bilinen bir gerçektir. Bu durum sadece kendi varlığıyla değil, jeopolitik konumu nedeniyle de yaşanmıştır.
Antik Uygarlıklardan Osmanlı’ya Geçiş
Tarihi dönem boyunca hitit, fenike, mısır, roma ile osmanlı ve britanya bölgesi gibi birçok uygarlık, Kıbrıs’ta hüküm sürmüştür. 1829 yılında Yunanistan, bölgede kendi bağımsızlığını ilan etmiştir. 1878 yılında Kıbrıs, Osmanlı’nın 93 Harbi adı verilen savaşta Rusya’ya yenilmesi sonrasında arabuluculuk etmesi adına Britanya hükümetine 50 yıl geçerli olmak kaydıyla kiralanmıştır.
Din Meseleleri
Toprak bütünlüğü çözülen Osmanlı İmparatorluğu’ndan koparılmış olan Kıbrıs’ta, Britanya hükümeti tarafından siyasileştirilen ruhban sınıfı meydana gelmiştir. Osmanlı İmparatorluğu’nun o dönemlerde uyguladığı millet sistemi ile kilisenin hem maddi hem de manevi açıdan bir özerkliğe ulaşması ve etkisinin bugünlere gelene kadar hissedilmesine sebep olmuştur.
1815 yılına gelindiğinde bölge henüz Osmanlı İmparatorluğu idaresindeyken, adayı ziyaret etmiş olan İngiliz Williham Turner'ın açıklamaları o dönemlerde dikkat çekmiştir. Osmanlı Devleti’nin gerileme dönemine girmesi ile genişleyen vali yetkileri ele alındığı zaman bölgenin parçalanması durumu çok şaşırtıcı değildir. Britanya hükümeti egemenliğinde bu durum biraz daha güçlenerek ruhban sınıfının doğrudan etkisi ile Kıbrıs Cumhuriyeti’nin ilk cumhurbaşkanı olarak bilinen 3. Makarios 1977 senesinde ölene kadar devam etmiştir.
Yunan-Rum Milliyetçiliği
Kıbrıs bölgesinin yaklaşık olarak on bin yıl süren tarihinde bir devlet olma fikri, Yunanistan hükümetinin 1829 senesinde Osmanlı İmparatorluğu’ndan ayrılarak bağımsızlığını ilan etmesi ile oluşmuştur. Daha sonrasında Kıbrıs bölgesinde yaşamakta olan Rumların Yunanistan’a bağlanması, yani tarihte yer alan adıyla enosis talebi ortaya çıkmıştır. Britanya egemenliği altındaki Kıbrıs’ta Tumların enosis talebi sonrası 1950'leri kapsayan yıllara gelindiği zaman iyice yükselmiştir.
Kıbrıs Cumhuriyeti’nin Kurulması
Bölgede 1970'li yıllara gelindiği zaman Kıbrıs Barış Harekatı'nın uygulanması ile birlikte üst kesimde yer alan Türkler kendi yerlerine geçerlerken, güney kesimindeki Rumlarda kendi bölgelerinde kalmışlardır. Kıbrıs adasının orta kısmını boydan boya bir yeşil hat takip eder ve burası askeriye tarafından koruma altına alınmıştır. Her iki ülke vatandaşları haricinde bu bölgeye geçiş yapma ihtimali söz konusu değildir. Kıbrıs ilk olarak Fenikeliler dönemine kadar uzanan antik uygarlıkları konuk etmiş bir adadır. Bu nedenle adada birçok antik tarih kalıntıları bulunur.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin İlanı
Kıbrıs Harekâtı sonrasındaki 1976 yılında Kıbrıs Türk Federe Devleti adı verilen oluşum kurulmuştur. 15 Kasım 1983 tarihine gelindiğinde Kıbrıs Türk Federe Devleti adı ve meclisi self-determinasyon hakkı kullanılarak oy birliği ile alınan bir karar sonrasında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti adı ile ilan edilmiştir.
KKTC'nin kuruluş bildirgesini veren ilk kurucu cumhurbaşkanı Rauf Denktaş, bölgede uzun süre bu görevi yürütmüştür. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin kuruluşu sonrası öncelikle Kıbrıs Cumhuriyeti ve Yunanistan ile birçok devletin yanında Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin tepkisini çekmiştir.
Günümüze gelindiğinde bölge hala Türklerin kontrolündedir ve Kıbrıs'ta oldukça refah bir yaşam oluşturulmuştur. Bölgeye her zaman gelen turistler ile yatırın faaliyetleri artmış ve işsizlik oranı dünyanın geneline bakıldığında en düşük bölgelerinden birisidir. Kıbrıs'ta yatırım yapmak için bireysel yatırımlar konusunda devlet desteği de söz konusudur. Her bireyin kendi adı ile bölgede bir ev alma hakkı bulunur ve ücretler birçok ülkeye oranla daha uygundur.
Comments