İstihdam Maliyet Endeksi Nedir? Nasıl Yorumlanır? Dünya piyasalarında dalgalanmalara neden olan unsurlardan biri de işgücü maliyet endeksidir. Bu endeks hem ülke ekonomilerinde hem de finansal piyasalardaki değişimlerin en büyük nedenlerinden biridir. Gayri safi yurtiçi hasıla, tarım dışı istihdam, işsizlik, faiz oranları ve enflasyon kadar önemlidir. Ay sonunda yayınlanan endeks ilgiyle izlenecek.
İşgücü endeksi sayesinde ülke ekonomisinin gelişimi hakkında yorum yapmak mümkündür. Bu nedenle işgücü maliyeti endeksi finansal piyasalarda önemlidir. Bu, ekonomik bilgi sağlamanın yanı sıra, birçok uzmanın fiyat vermeden önce baktığı bilgilerden biridir. Özellikle ay sonunda yapılan işlemler fiyat değişimlerine olumlu ya da olumsuz etki etmektedir. Bu nedenle yatırımcıların doğru fiyat tahminleri için takip etmesi gereken bir endekstir. İstihdam oranı
Nasıl Hesaplanır?
İstihdam oranı, aktif işgücünün işgücüne göre 100 ile çarpılmasıyla hesaplanır. Toplam işgücü hesaplanırken emekliler ve engelliler dikkate alınmaktadır. Bu aşamada sözleşmeye dayalı olarak ekonomik faaliyetlere katılanlar aktif çalışan olarak kabul edilir.
Örneğin; Diyelim ki 100 milyonluk bir ülkenin 70 milyon aktif nüfusu var, bunun 60 milyonu çalışıyor, 10 milyonu çalışmıyor. 100 milyon nüfuslu bir ülkenin 10 milyonu çalışmıyorsa o ülkenin işgücü oranı (60/70) x100 olarak hesaplanır. Bu sonuç ülke istihdamını göstermektedir. 5 Ağustos'ta açıklanan
ABD Tarım Dışı İstihdam Temmuz'da 528 bin artarak beklentilerin (250 bin) çok üzerinde arttı. Haziran ayı için açıklanan 372 binlik artış 398 bin olarak rafine edildi. Veriler, ABD'nin gerçekten bir durgunluk içinde olup olmadığını göstermek için çok önemliydi.
Hangi İstihdam İlişkileri Var?
İş ilişkisinin türleri, işyeri ile işçi arasındaki sözleşmede kişinin (işçinin) ne kadar ve ne kadar süreyle üretimle uğraştığına göre değişir. Bu bağlamda;
Tam zamanlı çalışma,
Kısmi zamanlı çalışma,
Sözleşmeli işçi,
Stajyer
İşsiz
Gibi kavramlar istihdam türlerini belirleyen unsurlardır. İstihdam türlerini tam zamanlı, yarı zamanlı ve kayıt dışı olarak sıralayabiliriz.
Tam Zamanlı İstihdam
Tam zamanlı istihdam; Sözleşme şartlarının tam olarak yerine getirildiği bir iş ilişkisidir. Hem işveren hem de çalışan yükümlülüklerini yerine getirmek zorundadır. Bu tür çalışmalar kayıt dışı çalışmayı engeller. İşsizlik istatistikleri, tam istihdamın yaygın olduğu ülkelerde de daha nettir. Ülkede çalışan sayısı da işsiz sayısı da malum.
Kayıt Dışı Çalışma
Özellikle az gelişmiş veya gelişmekte olan ülkelerde kayıt dışı çalışma, kanunla tanımlanan çerçeveyi aşmaktadır. Kayıt dışı çalışmanın önünü açan en büyük nedenin sigorta primleri ve vergiler gibi bazı yükümlülüklerden işveren üzerindeki baskı olduğu söylenebilir. Elbette işçinin bu şartları kabul etmesi, geçimini sağlamak için işsiz kalmaması gerekir. Kayıt dışı çalışmanın nedenleri arasında ülkelerin zor koşulları, zayıflayan ekonomik durum, işsizlik, enflasyon ve kanunlardaki eksiklikler sayılabilir. Öte yandan kayıt dışı istihdamdaki artışın nedenlerinden biri de denetim mekanizmasının iyi işlememesi ve devletin gerekli denetimleri yapmaması olabilir.
Eksik İstihdam
Eksik istihdam, ülkenin mevcut iş gücünün tam olarak kullanılmadığı bir işyeridir. Aslında eksik istihdam kavramı; Bir çalışanın üretkenliğini eğitim, deneyim, yetenek ve işin uygunluğuna göre ölçer. Eksik istihdam, işçilerin deneyim, eğitim ve becerilerinin altında çalışmaları veya normalden daha az çalışmak zorunda olmaları olarak tanımlanmaktadır.
Bir noktada uygunsuz bir istihdam ilişkisi olarak da kabul edebiliriz. Çünkü iş gücünü böyle doğru değerlendiremezsiniz. Bu tür işler özellikle tarım sektöründe görülmektedir. Sonuç olarak, özellikle tarımsal üretimin ağırlıklı olduğu ve işsizlik sigortası gibi sosyal güvenlik haklarının gelişmediği ülkelerde eksik istihdam oranı yüksektir.
İstihdam Verileri Nedir?
Tarım dışı istihdam verisi, tarım sektörü dışında istihdam edilen kişi sayısındaki aylık değişimi gösteren çok önemli bir makro analitik veridir. Güçlü işgücü, güçlü ekonomi demektir. Beklenenden daha iyi veriler bu nedenle doları güçlendiriyor. Öte yandan, güçlü bir ekonomi, Federal Rezervi faiz oranlarını yükseltme konusunda daha güvenli hale getirebilir. Yani iyi haber kötü haber anlamına da gelebilir.
ADP istihdam verisi, özel istihdam alanlarının aylık değişimini ölçen bir metriktir. Amerika Birleşik Devletleri'nde çalışan insanlar için ücret verilerinden derlenen istihdamdaki değişikliklerin bir ölçüsüdür. Bu gösterge aylık olarak derlenir ve genellikle ayın ilk haftasının çarşamba günü sunulur. Piyasayı etkileyen en önemli ekonomik verilerden birinin tarım dışı istihdam verisinden önce açıklanması yatırımcılar için oldukça önemli.
İşsizlik Oranları
İşsizlik oranı, son çeyrekte işsiz olan ve aktif olarak iş arayan kişilerin oranını gösterir. İşsizlik oranındaki düşüş eğilimi borsa ve ulusal para birimi üzerinde olumlu bir etkiye sahiptir.
İşsizlik maaşı başvuruları, son bir hafta içinde işsizlik sigortasına kayıtlı kişilerin sayısını belirler. Bu haftalık gösterge çok taze bilgiler sağlar, ancak tüccarlar işsizliği gelecekteki ekonomik eğilimler hakkında çok az gösterge sağlayan bir gösterge olarak görme eğilimindedir. İşsizlik maaşı başvurularındaki düşüş eğilimi ülke para birimini olumlu etkilemekte ve çalışanların daha fazla harcama eğiliminde oldukları algısını yaratmaktadır.
Saatlik İşçilik Maliyeti Yıllık Yüzde 51,0 Arttı
Sanayi, inşaat ve ticaret hizmet sektöründe saatlik işçilik maliyeti 2022 yılının ilk çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 51,0 arttı. Alt sektörler incelendiğinde endeks; Sanayide yüzde 52,7, inşaatta yüzde 9,4, ticaret ve hizmet sektöründe yüzde 9,8 büyüdü. Saat ücreti yıllık yüzde 50,3 arttı Sanayi, inşaat ve ticaret hizmet sektörü toplam saat ücreti, I. çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 50,3 arttı. Alt sektörler incelendiğinde endeks; Sanayide yüzde 51,4, inşaatta yüzde 8,3, ticaret ve hizmetlerde yüzde 9,5 büyüdü.
İstihdam Verileri Borsayı Nasıl Etkiler?
Beklenenden iyi gelen istihdam verisinin normal şartlarda "güçlü istihdam, güçlü ekonomi" anlamına gelmesi nedeniyle borsayı olumlu etkilemesi bekleniyor. Yüksek istihdam, ülke para biriminin güçlenmesine neden olur. Özellikle, ABD tarım dışı bordro verilerinin beklentileri aşması halinde, değerli metal satışlarının EUR/USD ve GBP/USD ile birlikte toparlanması bekleniyor. Öte yandan verilerin beklenenden zayıf olması, yani. ABD'de istihdamın azalması doların zayıflamasına neden olurken, EUR/USD, GBP/USD pariteleri altın ve gümüşte sert yükselişe neden olabilir.
Ancak ekonominin mevcut durumunu değerlendirecek olursak, bugün borsayı en çok etkileyen katalizörün FED faiz oranları olduğu söylenebilir. FED'in faiz artırım kararında öncelikli olarak takip ettiği en önemli verilerden biri de tarım dışı istihdam verileridir. Bu nedenle, verilerin borsa üzerindeki etkisi, alışılmışın aksine, FED'e faiz artırması için bir neden sağladığı için olumsuz bir sonuç da doğurabilir.
Öte yandan faiz artışları nedeniyle ekonominin küçüleceği korkuları da borsayı büyük ölçüde etkiliyor. Bunu göz önünde bulundurarak değerlendirecek olursak, güçlü bir istihdam rakamı aslında resesyonda olmadığımızı ve dolayısıyla borsayı olumlu etkileme gücüne sahip olduğumuzun bir kanıtıdır.
Çalışma Süresi Endeksi Çeyrekte Yüzde 1,5 Arttı
Sanayi, inşaat ve iş hizmetleri sektörünün çalışma süresi endeksi 2022'nin ilk çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 1,5 arttı. Alt sektörler incelendiğinde endeks; Sanayi sektörü yüzde 2,1, inşaat sektörü yüzde 1,4 ve ticari hizmetler yüzde 1,6 arttı.
Geneli itibarıyla sanayi, inşaat ve işletme hizmetlerinde brüt ücret oranı 2022 yılının ilk çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 19,5 arttı. Alt sektörler incelendiğinde endeks; Sanayide yüzde 19,5, inşaatta yüzde 17,0, ticaret ve hizmetlerde yüzde 19,9 büyüdü.
